Najdłuższy tunel w Europie, który powstaje w Alpach, to Brenner Base Tunnel (BBT), mający stać się jednocześnie najdłuższym podziemnym tunelem na świecie. Po ukończeniu, jego całkowita długość wyniesie 64 km, a tunel połączy Innsbruck w Austrii z Fortezzą we Włoszech.
Obecna linia kolejowa biegnie trasą wytyczoną w 1860 roku, wijąc się po drodze górskiej o wysokości 1 371 metrów i stromych zboczach o nachyleniu do 26%. Taka konstrukcja ogranicza prędkość pociągu i maksymalną ładowność, wymagając co najmniej dwóch lokomotyw po stronie włoskiej i trzech po stronie austriackiej. W rezultacie istniejąca linia kolejowa nie jest konkurencyjna dla transgranicznego transportu towarowego i pasażerskiego.
Projekt ma na celu znaczne usprawnienie ruchu kolejowego między północą a południem Europy, skracając czas przejazdu i przyczyniając się do ograniczenia emisji CO2, gdyż część ruchu ciężarowego zostanie przeniesiona z dróg na kolej.
Budowa tunelu rozpoczęła się w 2007 roku i składał się będzie z dwóch równoległych rur, które będą miały po jednym torze kolejowym, a co 333 metry połączone będą tunelami bocznymi pełniącymi funkcję ewakuacyjną. Innowacyjnym elementem BBT jest dodatkowy tunel badawczy, który będzie służył m.in. do odwadniania.
Zadanie budowy tunelu jest wyzwaniem inżynieryjnym ze względu na trudne warunki geologiczne. Przy budowie wykorzystywane są zarówno maszyny TBM (tarcze drążące), jak i metody tradycyjne, takie jak technika strzałowa. Po ukończeniu tunel umożliwi ruch pociągów towarowych z prędkością do 120 km/h, a pociągów pasażerskich nawet do 220 km/h.
Przełęcz Brenner jest jedną z najbardziej ruchliwych przepraw górskich w Europie, wykorzystywaną do transportu towarów. Każdego roku przez alpejską przełęcz przejeżdża ponad 2,5 miliona ciężarówek, 14 milionów pojazdów i 50 milionów ton towarów. Nowy tunel kolejowy Brenner Base, współfinansowany kwotą 2,3 mld euro na cztery działania z programu CEF Transport, ma na celu zmniejszenie zatorów na trasie Monachium-Verona, która jest częścią korytarza skandynawsko-śródziemnomorskiego rozciągającego się od Helsinek do La Valletty.
Oczekuje się, że tunel Brenner Base Tunnel pozwoli na przewiezienie do 50 milionów ton towarów rocznie, pomagając w przeniesieniu transportu towarów z dróg na kolej, zmniejszając tym samym wpływ na środowisko we wrażliwym regionie alpejskim. Ma to kluczowe znaczenie, biorąc pod uwagę wpływ intensywnego ruchu drogowego na system ekologiczny tego obszaru.
Brenner Base Tunnel (BBT) ma być gotowy w 2025 roku.
